Het weer op Monte do Casarão

We krijgen nogal eens vragen over het weer op Monte do Casarão. Het weer is natuurlijk moeilijk te voorspellen, maar sinds 2010 houden we dagelijks de minimum- en maximumtemperatuur bij. Ook hoeveel regen er is gevallen (in de nacht en overdag), of het zonnig was of bewolkt, of er ochtendmist was of sluierbewolking. Indien interessant ook nog het verschil tussen de ochtend en de middag.

Onderstaande tabellen laten zien hoe het de afgelopen jaren was. Maar uiteraard geldt ook hiervoor: In het verleden behaalde resultaten geven geen garantie voor de toekomst!

Microklimaat

Monte do Casarão heeft zijn eigen microklimaat. Het ligt aan de voet van het Monchique-gebergte, hemelsbreed zo’n 17 kilometer van de West-Atlantische Oceaan. Dat heeft twee belangrijke effecten:

• Gedurende de dag doet iemand ´boven´ om ongeveer 13:00 uur de deur open, om die ’s avonds om ongeveer om 19:00 weer dicht te doen. Daardoor is er ’s middags een aangenaam verkoelend briesje (soms wat harder).
• De nachten zijn koel. Natuurlijk zijn er in de zomer wat warmere nachten, boven de 20 graden. Dat gaat gemiddeld om 3 à 4 nachten per jaar. Vaak betreft het een enkele nacht. De laatste 2 jaar zien we dat er periodes van 2 à 3 aaneengesloten nachten voorkomen. Je kunt over het algemeen dus heerlijk slapen! Zonder airco.

De temperatuur van jan. 2010 t/m okt. 2023

Bovenstaande grafiek spreekt voor zich. Het gaat om gemiddelde temperaturen. Er zijn natuurlijk dagen dat de temperatuur behoorlijk afwijkt van de gemiddelde.

De minimumtemperatuur

Er zijn nachten met min 9 ° Celsius. Meestal in januari. Niet zozeer ´s nachts als wel vroeg in de ochtend. Om 06:00 uur is het dan min 9°, maar om 10:00 uur is het alweer 18°. Een verschil van 27° in een paar uur! Dit gebeurt overigens alleen als er een heel heldere nacht is. Dat betekent dan ook dat het overdag mooi weer is, waarbij temperaturen boven de 20° normaal zijn.

De vorst komt alleen bij de twee huizen beneden voor, bij Casarão Velho en Casarão Novo. Deze huizen zitten op het diepste punt van de vallei, en koude lucht zakt naar het laagste punt zakt.

Bij de vakantiehuizen, ieder op hun eigen berg, vriest het niet. De sinaasappelboompjes staan met die reden dan ook elke winter boven.

De avonden in de periode november tot februari kunnen behoorlijk koud zijn. Al onze vakantiehuizen hebben daarom een hout gestookte (open)haard/centrale verwarming die het gehele huis naar een aangename temperatuur kunnen opwarmen.

De hoogste gemeten nachttemperatuur is 23,6 graden (13 juli 2022).

De maximumtemperatuur

Hier bestaan nogal wat misverstanden over.

De gevoelstemperatuur van 30° is totaal anders dan in Nederland. De luchtvochtigheid is nul is. Je kunt dus van alles doen, ook in de tuin werken.

• Juli is gemiddeld de warmste maand van het jaar.
• Er komen dagen voor dat de temperatuur boven de 35° komt. Zo gemiddeld zijn dat er 6 à 7 per jaar. Tot 2022 (dat tot nu toe de meeste warme dagen had: te weten 11) waren dat over het algemeen losse dagen. Maar nu, in 2023, laat de grafiek blokjes zien van 2 à 3 aangesloten dagen aan elkaar. De vroegste dag in het jaar dat de temperatuur boven de 30 graden uitkwam, was ook in 2023, en wel op 15 april.
• Sinds 2022 lijkt het dat er eerder hogere temperaturen zijn, dat de maanden maart, april en mei gemiddeld warmer zijn.
• Voor de overige maanden zijn de gemiddelde temperaturen min of meer constant.
• De hoogst gemeten maximum temperatuur is 41,2° (6 juli 2013).

Onze huizen zijn traditioneel gebouwd. Als je ’s nachts de ramen en luiken openhoudt (waardoor de temperatuur tot 16 à 18° zakt) en overdag (vanaf het moment dat het buiten warmer is dan binnen) de ramen en luiken sluit, blijft de temperatuur binnen de gehele dag zeer aangenaam.

Regencijfers

November, december en januari zijn de regenmaanden, met de kanttekening dat er de laatste jaren te weinig regen is gevallen.

• Het regent hier vrijwel nooit een hele dag, en nooit dagen achter.
• In de geregistreerde periode is gemiddeld zo’n 660 mm per jaar gevallen. De trend lijkt dat er steeds minder regen valt. De stuwmeren in het zuiden van Portugal zijn lang niet vol. De uitzonderlijke regen in oktober 2023 heeft voor het eerst in vijf jaar veroorzaakt dat we weer boven de 700 mm geëindigd zijn.
• Meer dan 60% van de regen valt ’s nachts.
• In de tabel klopt de waarde van 2013/2014 niet (door een computerstoring zijn de regengegevens van een deel van dat jaar verloren gegaan).

De regen wordt geregistreerd van 1 oktober tot 30 september omdat dat logischer lijkt, rekening houdend met de natuur. Immers vanaf mei tot november valt er nauwelijks regen.

Regen per maand

Dat is nogal verrassend. November, december en januari zijn de regenmaanden. Daarna neemt het toch echt sterk af. De bovenstaande grafiek laat dat echter niet zien. Enkele hoge uitschieters blijken het gemiddelde per maand sterk te beïnvloeden, zoals de regencijfers in onderstaande tabellen per kwartaal laten zien.

Regen per kwartaal

De regen in de maand februari in 2010 en 2021 wijkt behoorlijk af van de andere jaren. En wel zodanig dat daardoor het gemiddelde over de gehele periode 2009 – 2023 aanzienlijk hoger wordt: te weten 39%! Voor de maand maart is het dat effect nog beter te zien: in 2013 en 2018 is er veel meer regen gevallen dan in de andere jaren: wat de gemiddelde regen per jaar verhoogt met 43%!

De regen in de maand april wijkt aanzienlijk af in de jaren 2011en 2018 met een verhogend effect van de gemiddelde regen met 31%.

In de periode juli / september regent het eigenlijk nauwelijks. September 2014 wijkt af met ruim 4 keer zoveel regen als gemiddeld. Op 17 september 2014 viel er in één nacht 44 mm regen!

De meeste regen in één dag viel op 2 november 2010: te weten 88 mm!

Tot februari 2024

Het is nu februari 2024. Vanaf oktober 2023 heeft het behoorlijk geregend. Ons stuwmeer is, na drie jaar, weer vol. Gelukkig. Water,  hier in het zuiden (vooral richting Spanje), wordt/is hét probleem van de toekomst. Helaas is er zonder water geen leven. Zo eenvoudig is het. Het is aan ons allemaal om zo zorgvuldig en doordacht mogelijk met water om te gaan. Een ware uitdaging!